Muda (zarządzanie)

Muda to japońskie słowo oznaczające „bezużyteczny, daremny, zbędny”, używane w lean management do określenia każdej czynności, która zużywa zasoby, ale nie dodaje wartości dla klienta. W polskiej literaturze zarządzania słowo muda tłumaczone jest jako „strata” lub „marnotrawstwo”. Muda jest jednym z trzech podstawowych rodzajów nieefektywnych działań w szczupłym zarządzaniu, obok mura (nieregularności) i muri (nadmiernego obciążenia pracą). Wyeliminowanie mudy ze wszystkich procesów w organizacji pozwala na lepsze wykorzystanie zasobów, podniesienie wydajności pracy oraz obniżenie kosztów produkcji.

Rodzaje mudy:

1. Nadprodukcja – wytwarzanie produktów, usług lub informacji ponad aktualne zapotrzebowanie.
   Nadmierne zapasy – posiadanie większej ilości surowców, półproduktów, pracy w toku oraz wyrobów gotowych niż jest to niezbędne.
2. Błędy i wady jakościowe – produkowanie wadliwych produktów lub niewłaściwe świadczenie usług, co wymaga dodatkowych inspekcji, napraw lub wymian.
3. Oczekiwanie – niepotrzebne oczekiwanie na materiały, narzędzia, instrukcje lub informacje niezbędne do wykonania pracy.
4. Nadmierne przetwarzanie – wykonywanie czynności niezbędnych do wytworzenia produktu lub usługi o wymaganych parametrach i poziomie jakości.
5. Zbędny transport – niepotrzebne przemieszczanie produktów lub materiałów, generujące dodatkowe koszty i zwiększające ryzyko uszkodzeń.
6. Zbędny ruch – każdy zbędny wysiłek fizyczny wykonywany przez pracownika podczas pracy, wynikający z niewłaściwej organizacji lub projektowania stanowiska pracy.
7. Niewykorzystany potencjał pracowników – niewykorzystywanie pomysłów, kreatywności, kompetencji i talentów pracowników.

Podział mudy:

1. Muda pierwszego typu: Obejmuje czynności, które nie dodają wartości, ale są uznawane za niezbędne w obecnym procesie lub ze względu na obecną technologię. Są to działania, które w obecnej sytuacji nie mogą być całkowicie wyeliminowane z procesu, ponieważ mogą być wymagane ze względów technicznych lub operacyjnych.
2. Muda drugiego typu: Odnosi się do czynności całkowicie zbędnych, które nie dodają wartości i mogą (oraz powinny) być natychmiast wyeliminowane. Te działania są marnotrawstwem zasobów i czasu, które nie przynoszą żadnej korzyści dla klienta ani procesu produkcyjnego.

Rozróżnienie między tymi dwoma typami mudy pomaga organizacjom w identyfikacji i priorytetyzacji obszarów do usprawnienia oraz w podejmowaniu decyzji dotyczących eliminacji strat w procesach produkcyjnych i operacyjnych.

Dowiedz się więcej o Muda podczas naszych szkoleń Kaizen personalny.

Zobacz inne definicje