„Shift shock” – na czym polega i jakie niesie zagrożenie dla pracodawców?

Kandydat na wieść o nowej pracy zwykle wykazuje się dużym entuzjazmem i chęcią podjęcia wyzwań. Problem jednak pojawia się, gdy po kilku tygodniach pracy ta radość przeradza się w narastającą frustrację i rozczarowanie, która negatywnie wpływa na produktywność i atmosferę w całym zespole. W rezultacie często ów pracownik rezygnuje z pracy, pociągając za sobą szereg konsekwencji (m.in. finansowych i logistycznych). Scenariusz ten, niestety, zdarza się coraz częściej, otrzymując angielski termin „shift shock”.

Shift shock — rynek pracy w zagrożeniu?

Czy wiesz, że 72% ankietowanych (TheMuse, 2022) doświadczyło szoku po zmianie pracy, a 29% z nich odczuło rozbieżność rozmowy kwalifikacyjnej z faktyczną pracą i kulturą organizacyjną? Tak duży procent zwrócił uwagę na pewien problem, który nie tak dawno otrzymał miano „shift shocku”.

Shift shock to termin, który przetłumaczyć można jako „impuls do odwrotu”. Używa się go w kontekście kulturowym i biznesowym, w sytuacji gdy nowi pracownicy zaczynają odczuwać nagłe rozczarowanie w obrębie np. środowiska pracy, struktury zespołu, kultury organizacyjnej czy stosowanych metodach pracy. Poczucie frustracji, niechęci, rozgoryczenia może być spowodowane różnymi czynnikami, takimi jak reorganizacja firmy, zmiana kierownictwa, wprowadzenie nowych technologii, czy też przejście na model pracy zdalnej lub hybrydowej.

Bardzo często shift shock jest utożsamiany z rozczarowaniem w swojej pracy — i to jeszcze na okresie próbnym. Co ciekawe — jego popularność to zasługa… TikToka i hashtagu #shiftshock, który ma już ponad miliard odsłon.

Czy work life balance może zapobiegać shift shock? Znaczenie pracy w życiu prywatnym.

Tak! Na rynku pracy równie ważne jest stałe zatrudnienie, co uszanowanie czasu wolnego pracowników. Potwierdzają to badania Randstad Workmonitor 2024, wg. których, polscy pracownicy coraz mocniej cenią równowagę między życiem prywatnym a życiem zawodowym. Dla 60% respondentów życie osobiste jest ważniejsze niż kariera, dlatego też ich priorytetem jest zachować work life balance. Aż 93% z nich przyznało, że uszanowanie tej granicy przez pracodawców jest ważniejsze niż wysokość pensji (55%). Co ważne – 57% nowych pracowników przyznało, że nie przyjęłoby stanowiska, gdyby firma nie uznawałaby pożądanej równowagi między pracą a życiem prywatnym.

Dane te pozwalają sądzić, że w budowaniu dobrej atmosfery, w organizacji pracy zespołu oraz w celu zapobiegania shift shocku kluczowy jest właśnie work life balance.

Shift shock — zagrożenia dla pracowników w miejscu pracy

Ogólnopolskie Badania Satysfakcji z Pracy wskazało, że 35% pracowników planuje zmienić miejsca pracy w ciągu najbliższych miesięcy. W 2022 roku średni wynik satysfakcji z kariery wyniósł 0,13 (na skali -2,0 – 2,0, oznaczającej zdecydowanie niezadowolony/a – zdecydowanie zadowolony/a). Oznacza to, że polski pracownik nie jest zadowolony ze swojej pracy, a ryzyko wypalenia zawodowego albo zmiany stanowiska jest bardzo duże. Co to oznacza dla pracodawcy?

1. Obniżenie produktywności i zaangażowania. Pracownicy, którzy doświadczają „shift shock”, mogą odczuwać niższą motywację, co z kolei może skutkować nieterminowością, niezrealizowanymi projektami i gorszą organizacją stanowiska pracy.
2. Zwiększona rotacja pracowników. Niepewność, niezadowolenie i rezygnacja z pracy ze strony innych pracowników może doprowadzić do rotacji zespołu. Mowa tu o tzw. społecznym dowodzie słuszności (ang. social proof) – tj. zasadzie, według której człowiek, nie wiedząc, jaki pogląd jest słuszny, postanawia podjąć podobną decyzję, co inni członkowie grupy.
3. Negatywny wpływ na kulturę organizacyjną. Nagłe zmiany mogą zaburzyć ustaloną kulturę organizacyjną, co z kolei może prowadzić do konfliktów, niechęci, zwątpienia, frustracji.
4. Wyzwania w komunikacji. W obliczu „shift shock” niezwykle ważne jest, aby lider zachował otwartą, szczerą komunikację, która rozwieje wszelkie domysły oraz niepewności ze strony zespołu. Menedżer powinien więc wdrożyć feedbacki lub spotkania jeden na jeden, z których skorzystać będą niepewni lub sfrustrowani pracownicy.

Jak zarządzać pracownikami, gdy wystąpi shift shock?

Pomimo świadomości pracodawców oraz uszanowania work life balance w danej firmie, nadal może dojść do shift shocku. W obliczu tego zjawiska niezwykle ważne jest wdrożenie konkretnych procesów i narzędzi, które pomogą zarządzać pracownikami, który pozostali na swoich stanowiskach.

• Komunikuj się z zespołem. Szczera, otwarta rozmowa jest nierzadko najważniejszą strategią, która eliminuje szereg problemów relacyjnych czy komunikacyjnych. Rolą lidera jest informować pracowników o zmianach z wyprzedzeniem, zapewniając tym samym pełną przejrzystość co do przyczyn rezygnacji. Menedżer powinien więc odbywać szkolenia w zakresie umiejętności interpersonalnych, tj. feedbackowanie, udzielanie informacji, aktywne słuchanie.
• Pytaj i słuchaj. Nie bój się pytać, dlaczego pracownicy chcą pracować w danej pracy lub kto wg. nich jest „dobrym szefem”, twórz systemy oceny i przeprowadzaj ankiety. Pozwól przemówić swojemu zespołowi.
• Buduj zespół. Organizuj regularne spotkania zespołowe i działania integracyjne, które pomogą wzmocnić morale i wspierać spójność grupy. Regularnie sprawdzaj, jak pracownicy radzą sobie z nową sytuacją.
• Wdróż zmiany na przyszłość. Eliminuj słabe strony i pomóż pracownikom zaplanować proces wdrażania zmian w przyszłych rekrutacjach. Pomóc w tym mogą szkolenia dla kadry menedżerskiej, warsztaty lub sesje z doradcą, które pomogą im rozwinąć potrzebne umiejętności i strategie.
• Zastanów się nad dotychczasową komunikacją zewnętrzną. Rozczarowanie nową pracą może wynikać z niejasnej lub mylnej komunikacji w mediach społecznościowych lub na stronie internetowej. Sprawdź, czy doprecyzowano misję, wartości i cel firmy oraz upewnij się, że w ogłoszeniu nie ma trudnych do spełniania obietnic (np. możliwość pracy zdalnej lub gwarancja nowoczesnych technologii, które są niezwykle ważne dla pojawiających się na rynku pracy „zetek”).

Pamiętaj przy tym, że shift shock to często wynik żalu i rozczarowania, który dotyka coraz częściej osoby z pokolenia Z oraz Millenialsów. Przeanalizuj więc zaistniałą sytuację, weź pod lupę wszystkie powody i skutki tego wydarzenia, a następnie stwórz plan naprawczy, który nie tylko zadba o dobrą atmosferę w pracy, ale także zapobiegnie przyszłym, szybkim rezygnacjom.

Szkolenie od Vademecum

Z myślą o różnicach pokoleniowych na rynku pracy, które mogą by powodem niezrozumienia i niezadowolenia w zespole, Vademecum przygotowało dedykowane szkolenie Jak zarządzać zespołem zróżnicowanym pokoleniowo. Podczas spotkania, prowadzonego przez doświadczonego coach’a ICC i trenera biznesu, liderzy zdobywają wiedzę na temat czterech pokoleń, których różnica wieku wynieść może nawet 40 lat. W ten sposób kierownicy dowiadują się jak dostosować komunikację w pracy, w trakcie realizowanych projektów oraz na poziomie rekrutacji, podczas poszukiwania specjalistów. Poznanie i uszanowanie naturalnych różnic w zakresie potrzeb i oczekiwań to solidny fundament dla przedsiębiorstwa, które chce uniknąć zjawiska shift shock’u. Po więcej informacji zapraszamy do kontaktu: vade@vade.com.pl